ძუძუს კიბო სარძევე ჯირკვლის ავთვისებიანი სიმსივნეა, რომელიც უმეტესწილად 40-70 წლამდე ასაკის ქალებში გვხვდება.
სტატისტიკურად, ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა ქალებში ავთვისებიანი სიმსივნის გავრცელების მხრივ.

ნიშანდობლივია, რომ ძუძუს კიბოთი გამოწვეული სიკვდილიანობა ყოველწლიურად მცირდება — რაც გამოწვეულია ადრეული დიაგნოსტიკით (სკრინინგით) და მკურნალობის თანამედროვე მეთოდებით.
ადრეულ ეტაპზე გამოვლენის შემთხვევაში, ძუძუს კიბოს განკურნება 100-დან 98 შემთხვევაშია შესაძლებელი.

რისკ-ფაქტორები:

• მავნე ჩვევები — თამბაქოსა და ალკოჰოლის მოხმარება

• ჭარბი წონა

• დაბალი ფიზიკური აქტივობა

• ლაქტაციის არარსებობა

• მენსტრუაციის ნაადრევი (12 წლამდე) დაწყება

• გვიანი მენოპაუზა (55 წლის შემდეგ)

• ჩასახვის საწინააღმდეგო ჰორმონალური საშუალებების ხანგრძლივი მიღება

• ჩანაცვლებითი ჰორმონალური თერაპია

• I და II რიგის ნათესავებში ძუძუს კიბოს არსებობა

• ანამნეზში ძუძუს კიბო

• გულ-მკერდის ორგანოების სხივური თერაპია

რისკ-ფაქტორების არსებობა არ ნიშნავს, რომ დაავადება აუცილებლად განვითარდება. ძუძუს კიბო შეიძლება გაჩნდეს რისკ-ფაქტორების გარეშეც.

სიმპტომები:

• წარმონაქმნი სარძევე ჯირკვალში

• დვრილის ჩაბრუნება

• დვრილიდან გამონადენი

• კანის ფერისა და სტრუქტურის ცვლილება (ე.წ. „ფორთოხლის კანი“)

• სიწითლე, შეშუპება, დაწყლულება

• სარძევე ჯირკვლის ზომის/ფორმის ცვლილება

• წარმონაქმნი იღლიის ფოსოში

პრევენცია:

• რეგულარული პროფილაქტიკური გასინჯვა:

  • 18-35 წელი — ყოველ 3 წელიწადში ერთხელ

  • 35 წლის შემდეგ — ყოველწლიურად

  • 40 წლიდან — სკრინინგი ყოველ 2 წელიწადში ერთხელ

• თვითგასინჯვა

• თამბაქოსა და ალკოჰოლის შეზღუდვა

• ყოველდღიური ფიზიკური აქტივობა

• ჯანსაღი წონა

• სწორი კვება — ხილ-ბოსტნეული, კალციუმით მდიდარი საკვები, წითელი ხორცისა და ნახევარფაბრიკატების შეზღუდვა

დიაგნოსტიკა:

• ფიზიკალური გასინჯვა (პალპაცია)

• 2D/3D მამოგრაფია (ტომოსინთეზი)

• სარძევე ჯირკვლის და რეგიონული ლიმფური კვანძების ულტრაბგერა

• MRI (შერჩევით)

• COR-ბიოფსია — მსხვილნემსიანი ბიოფსია

• FNA-ბიოფსია — ასპირაციული ბიოფსია

• ციტოლოგიური, მორფოლოგიური და იმუნოჰისტოქიმიური კვლევა

სტადირების განსასაზღვრად:

• გულ-მკერდის და მუცლის ღრუს კომპიუტერული ტომოგრაფია

• ძვლების სცინტიგრაფია

• PET-CT საჭიროების მიხედვით

მკურნალობა:

• ქირურგიული მკურნალობა

• ქიმიოთერაპია (ნეოადიუვანტური/ადიუვანტური)

• სხივური თერაპია

• ჰორმონოთერაპია

• თარგეტული თერაპია

მკურნალობის დაგეგმვას კლინიკური ონკოლოგი ატარებს დაავადების სტადირების შემდეგ.
ადრეულ ეტაპზე ოპერაციული ჩარევა ყველაზე ეფექტიანია.
აგრესიულ ან გავრცელებულ ფორმებში ნეოადიუვანტური მკურნალობაა რეკომენდებული.

სკრინინგის სახელმწიფო პროგრამა:

40-70 წლის ქალებს შეუძლიათ სკრინინგში მონაწილეობა სახელმწიფოს დაფინანსებით — კლინიკა „კონსილიუმ მედულაში“:

უფასოდ:

• მამოლოგის კონსულტაცია

• მამოგრაფია

• საჭიროებისამებრ:

  • სარძევე ჯირკვლის ექოსკოპია

  • ბიოფსიური მასალის აღება

  • ციტოლოგიური კვლევა

დროული კვლევებით თქვენ:

• არ მისცემთ დაავადებას განვითარების შანსს

• გაიზრდით განკურნების ალბათობა

ხშირად დასმული კითხვები:

Q: რატომ უნდა ჩავიტაროთ სკრინინგი?
A: ადრეულ ეტაპზე აღმოჩენილი ძუძუს კიბო 98%-ით განკურნებადია.

Q: როგორ ტარდება სკრინინგი?
A: სკრინინგი ტარდება მამოგრაფიული კვლევით — უსაფრთხო და სწრაფი პროცედურაა.

Q: როგორ მოვემზადოთ მამოგრაფიისთვის?
A:

• არ გამოიყენოთ დეოდორანტი, კრემი, პუდრი

• მენსტრუაციის შემდეგ მე-7-12 დღეს ჩაიტარეთ კვლევა

• ლაქტაციის დროს ან მისი დასრულებიდან 3 თვეში — არ რეკომენდებულია

თვითგასინჯვა:

1. დათვალიერება სარკის წინ:

   • დააკვირდით კანის ფერს, შეშუპებას, ჩაბრუნებას, ფორმის ცვლილებას

2. მოძრაობა:

   • ხელები კეფაზე, წინ გადახრა, ორივე ძუძუს დაკვირვება

3. პალპაცია:

   • სამი თითით, წრიული მოძრაობით — ჯერ ზედაპირული, შემდეგ ღრმა

   • შეამოწმეთ იღლიის ფოსოებიც

თუ აღმოაჩენთ ცვლილებას — დაუყოვნებლივ მიმართეთ სპეციალისტს.

თვითგასინჯვა ჩაიტარეთ:

• მენსტრუაციის დასრულებიდან მე-7–12 დღეს

• მენოპაუზის დროს — ყოველი თვის ერთსა და იმავე დღეს